ارتودنسی چیست؟ همه چیز درباره ارتودنسی (مزایا، معایب و …)

ارتودنسی یکی از معروف ترین راه های زیبایی دندان است که برای تمام سنین قابل استفاده است. ارتودنسی برای حل مشکلات دندان های نامرتب و صاف شدن آنان و حل مشکل فاصله میان دندان و همچنین جفت شدن دندانها روی هم و اصلاح موقعیت فک و اختلالات مفاصل فک است.

ارتودنسی دندان

ارتودنسی دندان به معنای مرتب کردن دندان هاست. ارتودنسی یک درمان طولانی مدت است و اگر به موقع انجام نشود، می‌تواند مشکلات جدی را برای بیمار ایجاد کند.

قبل از انجام ارتودنسی، جلسه مشاوره توسط متخصص ارتودنسی انجام می شود. رادیولوژی و عکس برداری از دندان، جرم گیری و درصورت وجود پوسیدگی، درمان پوسیدگی ها، قالب گیری از فک و دندان، مراحل قبل ازشروع درمان است که پس از آن متخصص ارتودنسی اقدام به جایگذاری سیم های مخصوص و کش های ارتودنسی می کند. پس از اتمام ارتودنسی، بطور مداوم جلسات معاینه و تنظیم سیم های ارتودنسی توصیه می شود.

با قراردادن براکت ها و سیم های ارتودنسی روی دندان ها، به علت فشار ناشی از جابجایی دندان، بیمار احساس درد می‌کند که این موضوع طبیعی است و پس از گذشت چند روز بهبود می یابد.

بیماران ارتودنسی در طول دوره درمان باید در تغذیه خود خیلی دقت کنند تا آسیبی به ارتودنسی وارد نشود. از مواردی مثل گاز زدن میوه های سفت مثل سیب و هویج و… خودداری کنند و خوراکی و غذاهای سفت استفاده نکنند یا اینکه آن ها را خورد کرده و میل نمایند.

از موارد واجبی که پس از انجام ارتودنسی بیمار حتما باید رعایت کند، استفاده از نخ دندان و مسواک مخصوص ارتودنسی و استفاده از شوینده های دهان می باشد.

زمان انجام ارتودنسی:

درمان ارتودنسی در کودکان معمولا از سن 12 سالگی شروع می شود، یعنی زمانی که تمام دندان های شیری ریخته و دندان های دائمی سر از لثه درآورده اند.

بهترین زمان برای بیمارانی که مشکلات اسکلتی دارند، یعنی فک بالای آن ها جلوتر از موقعیت طبیعی است یا فک پایین شان عقب تر از موقعیت مناسب خود قرار گرفته است.

بهترین زمان انجام ارتودنسی برای افراد مختلف سال های قبل از بلوغ است چون می توان ازرشد کودکان و نوجوانان برای درمان این ناهنجاری ها استفاده کرد. برای دخترها سن 9 سالگی و برای پسرها 11 سالگی جهت انجام ارتودنسی توصیه می شود.

انواع ارتودنسی دندان:

• ارتودنسی متحرک
• ارتودنسی ثابت

ارتودنسی متحرک:

در ارتودنسی متحرک، از دندان های فک بالا و پایین قالب می گیرند و با این قالب برای دندان ها پلاک درست می کنند که بیمار در زمان های خاص آن را در دهان خود قرار دهد.

در ارتودنسی متحرک، بیمار هر زمان که خواست می تواند آن پلاک (ارتودنسی متحرک) را از دهان خود خارج کند. یعنی وقتی حس کرد که آن پلاک باعث ناراحتی فک می شود یا موقع غذا خوردن می تواند ان را بردارد و پس از غذا خوردن و شستن دهان، دوباره پلاک ارتودنسی را در دهان قرار دهد.

ارتودنسی ثابت:

برای درست قرار گرفتن دندان در فک، وسایل و ابزارهای خاص به صورت ثابت در دهان قرار می گیرند و برداشته نمی شوند تا زمانیکه دندان و فک سر جای خود قرار گیرند.به این ابزارها براکت گفته می شود که به وسیله سیم های مخصوص یا فنر و کش های مخصوص روی دندان قرار می گیرند.

در ارتودنسی ثابت، مدت زمان درمان بسته به نوع ناهنجاری دندان ها و شدت آن 1 تا 2 سال طول می کشد و محدودیت سنی ندارد و در هر سنی میتواند انجام شود، البته به شرط سالم بودن دندان ها وبافت اطراف دندان ها.

سه نوع ارتودنسی ثابت وجود دارد:

1. ارتودنسی ثابت به وسیله براکت های فلزی و سیم های مخصوص.
2. ارتودنسی ثابت به وسیله براکت های سرامیکی همرنگ دندان یا کمی شفاف و استفاده از وایرهای مخصوص که ظاهری بهتر و مناسب تر داشته باشد.
3. ارتودنسی ثابت لینگوال که در این نوع از ارتودنسی براکت ها به پشت دندان ها چسبانده می شود و در ظاهر قابل دیدن نمی باشد.

فرق ارتودنسی ثابت و متحرک:

در ارتودنسی متحرک احتمال پوسیدگی دندان خیلی کمتر از ارتودنسی ثابت است، ارتودنسی متحرک معمولا برای بیمارانی که سن وسال کمتری دارند، استفاده می شود. برای اینکه افراد سن پایین در حال رشد هستند و قابلیت تغییر فک در آن ها بیشتر است، ولی در افراد سن بالا ازارتودنسی ثابت برای درمان استفاده می‌شود.

از آنجاییکه دوره درمان ارتودنسی طولانی است و برای بیمار خسته کننده است، متخصصین ارتودنسی تنوعی رنگی در ارتودنسی دادند که بیمار به سلیقه خود می‌تواند ارتودنسی رنگی انتخاب کند. معمولا برای کودکان از رنگ های فانتزی استفاده می شود که سبب جلب توجه آن ها شود و برایشان جذابیت داشته باشد.

ارتودنسی رنگی حلقه های کوچک رنگی است که به دور براکت های ارتودنسی پیچیده می شوند این حلقه ها در رنگ های مختلفی وجود دارند.

برخی بیماران فکر می کنند ارتودنسی بدون کشیدن دندان بهتر است، درحالیکه همه چیز بستگی به نوع مشکل دندانی و ظاهر صورت بیمار دارد که باید درمانی که بهتر و درست تر است را انجام داد.

همانطور که همواره باید به بهداشت دهان و دندان توجه داشته باشیم، بعد از درمان ارتودنسی نیاز به بهداشت دهان و دندان بیشتر می شود و کمی سخت تر است.باید با نخ دندان و مسواک مخصوص ارتودنسی از دندان های خود مراقبت کنید.

هزینه ارتودنسی دندان:

هرچه نوع نامنظمی دندان بزرگتر، باشد هزینه بیشتری برای درمان نیاز است.مثلا هزینه درمان جلو یا عقب رفتگی فک، بیشتر از هزینه بستن فاصله بین دندان ها با ارتودنسی است و یا هزینه ارتودنسی بیماری که مشکل شلوغی دندان دارد و یکی از فک هایش کوچک است بیشتر است.

با افزایش سن هزینه های درمان نیز بیشتر می شود، یعنی کودکان نسبت به بزرگسالان هزینه درمان ارتودنسی کمتری پرداخت می‌کنند.

چون در کودکان درست کردن یا اصلاح ناهنجاری ها به دلیل اینکه در سن رشد قرار دارند آسان تر است و هر چقدر مدت زمان انجام ارتودنسی و مدت درمان طولانی ترشود هزینه های ارتودنسی هم بالاتر می رود.