پی آر پی prp چیست؟ هرآنچه باید از prp بدانید!!!

علم پزشکی به سرعت در حال پیشرفت است. آرام آرام روش‌های درمانی تهاجمی، جای خود را به روش‌های بسیار کم تهاجمی‌تر می‌دهند. پی آر پی prp یکی از روش‌های درمانی کم‌تهاجمی است که امروزه استفاده‌های زیادی در سرتا سر دنیا دارد.

این روش درمانی که در ایران با نام پلاکت درمانی نیز شناخته می‌شود، برای درمان ریزش مو، بهبود رشد موها بعد از کاشت مو، آسیب دیدگی‌های ورزشی و بیماری‌های التهابی کاربرد دارد. پی آر پی معمولاً با استفاده از سرنگ و به صورت تزریقی انجام می‌شود.

در این مقاله می‌خواهیم ببینیم که این روش درمانی چیست، چگونه عمل می‌کند و چه استفاده‌هایی دارد؟ پیش از این که به سراغ اصل مطلب برویم، باید بدانید که روش پی آر پی بسیار جدید بوده و هنوز تحقیقات چندانی روی آن صورت نگرفته است. اما اثرگذاری و ایمنی بالای این درمان، پزشکان زیادی را مجاب به استفاده از آن کرده است.

پی آر پی PRP چیست؟

پی آر پی نامی اختصاری از درمان با «پلاسمای غنی از پلاکت» یا «Platelet-Rich Plasma» است. برای این که بتوانیم درمان PRP را توضیح بدهیم، اول باید بدانید که پلاسما و پلاکت چه هستند.

خون بدن از دو بخش کلی تشکیل شده است:

• هماتوکریت: این بخش شامل سلول‌های خونی مانند گلبول‌های سفید، قرمز و پلاکت‌ها است.
• پلاسما: بخش زمینه‌ای و مایع خون که شامل آب و مواد محلول در آن مانند پروتئین‌ها، مواد معدنی، مواد غذایی و … است.

برای درمان پی آر پی، ابتدا مقداری خون از بازوی شما گرفته می‌شود. این مقدار تقریباً برابر با خونی است که برای آزمایش خون در آزمایشگاه از شما دریافت می‌شود یعنی حدود ۱۰ تا ۲۰ میلی‌لیتر. نمونه‌ی خون شما درون دستگاهی به نام سانتریفیوژ قرار می‌گیرد.

در این دستگاه با چرخش سریع و بر اساس نیروی گریز از مرکز، بخش‌های مختلف خون جدا می‌شوند. در نهایت محلولی به دست می‌آید که غنی از پلاکت‌های خونی است. احتمالاً با نقش اصلی پلاکت‌ها که لخته کردن خون و جلوگیری از خونریزی است، آشنا هستید. علاوه بر این، پلاکت‌ها نقش بسیار مهمی در فرآیند بهبودی و ترمیم آسیب‌های بافتی دارند.

بعد از جداسازی و آماده‌سازی محلول PRP، آن را به پوست شما تزریق می‌کنند. با ورود محلول به ناحیه‌ی دچار مشکل، فاکتورهای رشد از پلاکت‌ها آزاد می‌شوند. این فاکتورها سه عملکرد مهم انجام می‌دهند:

• باعث تحریک تشکیل کلاژن می‌شوند. پروتئین کلاژن به نوعی سیمان بافت‌های شما است.
• باعث تشکیل عروق خونی جدید می‌شوند.
• باعث ساماندهی و تقسیم‌ سلول‌ها می‌شوند.

تزریق پی آر پی چگونه انجام می‌شود؟

به‌طور کلی فرآیند تزریق پی آر پی شامل مراحل زیر است:

نمونه‌ای از خون شما گرفته می‌شود. مقدار این نمونه خون به این بستگی دارد که پی آر پی به کدام قسمت بدن تزریق می‌شود. برای نمونه، مقدار خون گرفته‌شده برای تزریق به پوست سر در مطالعه‌ای ۲۰ میلی‌لیتر بود، یعنی کمی بیشتر از یک قاشق چای‌خوری.

خون گرفته‌شده در دستگاه سانتریفیوژ قرار داده می‌شود. سانتریفیوژ دستگاهی است که به‌سرعت می‌چرخد و اجزاء تشکیل‌دهنده خون را از یکدیگر جدا می‌کند. فرایند جداسازی اجزاء خون حدود ۱۵ دقیقه زمان می‌برد.

تکنسین پلاسمای جداشده را برای تزریق به قسمت آسیب‌دیده موردنظر آماده می‌کند.

پزشکان معمولا برای تعیین محل دقیق تزریق پی آر پی (مانند تاندون) از روش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی استفاده می‌کنند. سپس پزشک پی آر پی را به قسمت آسیب‌دیده تزریق می‌کند.

معمولا کل این فرایند حدود ۱ ساعت طول می‌کشد.

تزریق پی آر پی در چه مواردی کاربرد دارد؟

پژوهشگران در حال آزمایش روش تزریق پی آر پی برای درمان موارد مختلفی هستند، از جمله:

ریزش مو:

پزشکان از تزریق پی آر پی به پوست سر برای افزایش رویش و کاهش ریزش مو استفاده کرده‌اند. بر اساس پژوهشی که در سال ۲۰۱۴ انجام شده، تزریق پی آر پی در درمان آلوپسی آندروژنیک (androgenic alopecia) که به آن طاسی با الگوی مردانه نیز می‌گویند، موثر است.

آسیب‌دیدگی تاندون‌ها:

تاندون، بافتی به‌شکل نوار محکم و ضخیمی است که عضله را به استخوان متصل می‌کند. معمولا تاندون‌ها پس از آسیب‌دیدگی به‌کُندی بهبود می‌یابند. پزشکان برای درمان مشکلات مزمن تاندون مانند بیماری آرنج تنیسبازان (tennis elbow)، التهاب تاندون آشیل (Achilles tendonitis) در مچ پا، بیماری زانوی پرشکاران (jumper’s knee) یا درد تاندون پاتلار (patellar tendon) در زانو از تزریق پی آر پی استفاده کرده‌اند.

ورم مفاصل

آسیب‌های حاد : پزشکان برای درمان صدمات شدید و حاد ورزشی مانند کشیدگی عضلات همسترینگ یا پیچ‌خوردگی زانو از روش تزریق پی آر پی استفاده کرده‌اند.

بهبودی پس از جراحی: گاهی پزشکان پس از جراحی و برای بهبودی تاندون پاره‌شده (مانند تاندون کاف روتاتور در شانه) یا رباط‌ها مانند رباط صلیبی قدامی یا (ACL) از تزریق پی آر پی استفاده می‌کنند.

استئوآرتریت (Osteoarthritis)، ورم مفاصل و استخوان‌ها: پزشکان برای درمان بیماران مبتلابه استئوآرتریت از روش تزریق پی آر پی به زانو استفاده کرده‌اند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵ نشان داد که در درمان استئوآرتریت، تزریق پی آر پی موثرتر از روش سنتی تزریق اسید هیالورونیک (hyaluronic acid) است. البته این آزمایش روی گروه کوچکی شامل ۱۶۰ نفر انجام شده و برای قطعی شدن نتیجه به‌دست‌آمده، این آزمایش باید روی گروه‌های بزرگ‌تری انجام شود.

البته باید توجه داشته باشید که هیچ‌یک از این موارد استفاده از تزریق پی آر پی به‌طور قطعی اثبات نشده‌اند و نتایج آنها قطعی نیست.

برای PRP چه کیتی را انتخاب کنیم؟

برحسب وسعت ناحیه از کیت هایی با حجمهای مختلف استفاده میشود. هرچه غلظت پلاکت بدست آمده از خون بیشتر باشد، میزان مدیاتورهای آزاد شده در بافت و درنتیجه تحریک برای ساخت و ساز سلولی بیشتر خواهد بود. این میزان تحریک، در پلاکت هشت برابر تغلیظ شده، در بیشترین حد آن است.

بطور معمول پلاکت هشت برابر تغلیظ شده 10الی 12درصد خون دریافتی از بیمار را تشکیل میدهد. بطور مثال از یک کیت 20 سی سی، 2.5 سی سی پلاکت تغلیظ شده بدست میاید.

معمولا برای پی آر پی دورچشم، پی آر پی غبغب، پی آر پی ریش آقایان و نواحی کوچک از کیتهای 20cc

پشت دستها، گردن، نواحی کوچک موی سر از کیتهای 40cc و برای پی آر پی موی سر، پی آر پی صورت، پی آر پی گردن و دکلته از کیتهای 60 cc استفاده میشود.

پی آر پی PRP در درمان چه مواردی به کار میرود؟

• جوانسازی پوست صورت
• جوانسازی دست ها
• رفع چین و چروک های دینامیک
• از بین بردن اسکار آکنه و اسکار زخم های ناشی از بریدگی، سوختگی و غیره
• رفع خطوط اخم یا خنده
• رفع ریزش موی سر یا ابرو
• از بین بردن پف و تیرگی دور چشم
• کاشت مو
• تحریک و تقویت مو
• درمان زخم های دیابتی و نروپاتیک و مزمن
• کم کردن استریاها و ترک های پوستی
• ارتقای کیفی پوست صورت و افزایش شادابی آن

توصیه های قبل، حین و بعد از پی آر پی PRP

آماده شدن برای درمان

دو روز پیش از درمان مقدار زیادی آب و مایعات بنوشید تا بدن و پوست شما کاملاً پرآب و هیدراته شود.
یک یا دو هفته پیش از دریافت درمان، چربی کمتری بخورید و میزان مصرف کافئین را نیز کاهش دهید.
اگر دارو یا مکملی مصرف می‌کنید، حتماً راجع به مصرف آن‌ها پیش از PRP با پزشک مشورت کنید. برخی از مکمل‌ها باعث افزایش خطر کبودی می‌شوند و نباید ۲ تا ۳ هفته پیش از درمان مصرف کنید.

حین درمان پی آر پی

درمان PRP از زمان دریافت نمونه‌ی خون تا پایان تزریقات، حدود نیم ساعت تا ۴۵ دقیق طول می‌کشد. برای برخی از بیماران که تزریق آزاردهنده یا دردناک است، بی‌حسی موضعی تزریق می شود تا از این جهت نگرانی نداشته باشند. محلول به کمک سرنگ به پوست یا محل مورد نظر تزریق می‌شود. برای درمان‌های مرتبط با کاشت مو، می‌توان در صورت نیاز، محلول را روی ناحیه گیرنده یا دهنده اسپری کرد.

بعد از درمان

• تا چهار ساعت پس از درمان، پوست خود را لمس نکنید، صبر کنید تا محل‌های تزریق بهبود یابند.
• مراقب انتقال آلودگی‌ها از طریق باد، گرد و خاک و دستان نشسته باشد.
• تا ۲۴ ساعت بعد از تزریق، از محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده نکنید.
• از قرار دادن کمپرس سرد یا گرم روی محل درمان خودداری کنید.
• برای خوابیدن، چند بالش زیر سر خود قرار دهید یا به صورت نیمه خوابیده قرار بگیرید. سعی کنید محل درمان بالا قرار بگیرد و
• تماسی با بالشت نداشته باشد.
• تا یک ماه پس از درمان، از ضد آفتاب استفاده کنید.
• ممکن است پوست شما تا یک هفته بعد از درمان کمی حساس باشد.
• در صورت کبودی یا قرمزی برای دریافت درمان لازم با پزشک خود مشورت کنید.

نتایج عمل پی آر پی PRP تا چه مدت دوام خواهد داشت؟

نتایجی که از یک سری جلسات تزریق با محلول ProPlasmaTM حاصل می‌شود، حالت دائمی و همیشگی نخواهد داشت. زیرا این محلول فقط موهای موجود را در فاز رشد نگه می‌دارد. بنابراین اگر جلسات درمانی تکمیلی برای حفظ نتایج آن انجام نشود، تراکم موها به حالت اولیه خود در قبل از درمان باز خواهد گشت. اما با انجام جلسات تکمیلی به فاصله هر 3 تا 6 ماه یک بار می‌توان نتایج را به خوبی حفظ کرد.

مزایای پی آر پی PRP:

• چون در روش پی آر پی PRP به غیر از پلاکت خون خودتان از هیچ ماده خارجی استفاده نمی شود، ایمن ترین روش درمانی در دنیا شناخته شده است.
• به دلیل این که این ماده از خود بیمار گرفته می شود، بنابراین امکان انتقال بیماری یا عوارض ناشی از ورود جسم خارجی در بدن مانند عفونت، پس زدن بافت و حساسیت وجود ندارد .
• به هیچ وجه خطراتی از قبیل ایجاد تومور در آن وجود ندارد.
• اثرات آن میتواند تا حدود یکسال باقی بماند.
• باتوجه به وجود انواع آنتی بادی ها در پلاسما بعنوان یک آنتی بیوتیک طبیعی عمل می کند.

معایب پی آر پیPRP :

ظهور نتیجه پی آر پی آهسته و تدریجی بوده و بعد از تزریق پی آر پی PRP بین ۳ هفته تا ۴ ماه طول می کشد تا خود را نشان دهد.

حجم دهنده نیست و کاربرد ژل و چربی را برای پر کردن و حجم دهی ندارد مثلا برای پر کردن خط خنده و یا گونه گذاری استفاده ندارد ولی میتوان برای افزایش ماندگاری چربی تزریقی، افزایش عملکرد نخهای کلاژنساز و لیفت آن را با پی آر پی PRP ترکیب کرد .

در چین های عمیق، افتادگی متوسط تا شدید پوست، ضایعات عروقی واسکار شدید با این روش نتایج خوبی ندارد وجهت رفع اینگونه موارد از ترکیب پی آر پی با روشهای درمانی دیگر مثل نخ کلاژنساز یا تزریق چربی یا ساب سیژن یا لیزرها استفاده میشود.

چه کسانی نباید پی آر پی PRP دریافت کنند؟

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، حتماً پیش از دریافت پی آر پی، تمامی بیماری‌ها و داروهایی که مصرف می‌کنید را به پزشک معالج اطلاع دهید. بسیاری از متخصصان معتقدند که افراد زیر نباید از درمان پی آر پی برای ریزش مو استفاده کنند:

• افرادی که داروهای رقیق کننده‌ی خون مصرف می‌کنند.
• کسانی که به طور سنگین دخانیات مصرف می‌کنند.
• کسانی که سابقه‌ی اعتیاد به مواد مخدر یا الکل دارند.

همچنین اگر دچار بیماری‌های زیر هستید، ممکن است این درمان برای شما مناسب نباشد:

• سرطان
• بیماری‌های مزمن کبد
• بیماری‌های مزمن پوستی
• تعداد کم پلاکت‌های خونی
• بیماری‌های تیروئیدی

عوارض احتمالی پی آر پی PRP:

در چند روز اول ممکن است قرمزی ورم سوزش و درد خفیف وکبودی مختصرایجاد شود که معمولاً به زودی برطرف می شود.

هزینه عمل پی آر پی PRP و دوره بهبودی بعد از آن چقدر است؟

کل فرایند فرایند پی آر پی شامل آماده‌سازی و تزریق آن در حدود 90 دقیقه به طول می‌انجامد. توصیه می‌شود که در 4 ماه اول شروع درمان، هر ماه یک جلسه تزریق پی آر پی را انجام دهید و بعد از آن در هر سال دو جلسه تزریق برای حفظ نتایج درمان انجام شود.

هزینه عمل پی آر پی توسط بیمه‌های درمانی پوشش داده نمی‌شود، اما به طور کلی این روش هزینه منطقی و مناسبی دارد که افراد زیادی می‌توانند از عهده آن برآمده و از این روش موفق و کارآمد استفاده کنند. برای مقایسه بهتر به خاطر داشته باشید که هزینه عمل جراحی کاشت مو بسته به تعداد گرافت‌های مو که کاشته می‌شود بسیار متغیر است.